Menu
RHODODENDRONS & AZALEA'S
Het kleurige schouwspel van bloeiende rhododendrons en azalea's kan van het voorjaar tot midden in de zomer duren. Voor elke tuin zijn er geschikte typen, mits de grond aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Rhododendrons kunnen glanspunten van de voorjaarstuin zijn. Ze variëren in afmeting tussen slechts enkele centimeters hoge, kruipende dwergheesters tot hoge, boomachtige heesters. Ze passen in elke tuin en gedijen op elke redelijke standplaats. De geslachtsnaam Rhododendron is afgeleid van de Griekse woorden rhodos = roos en dendron = boom. De eerste wilde soort in West Europa was Rhododendron hirsutum die in 1656 vanuit Centraal Europa hierheen werd gebracht. In 1753 registreerde de bekende Zweedse botanicus Carl Linnaeus het geslacht officieel, gescheiden van Azalea, door hem als een afzonderlijk geslacht beschouwd. In de 19de eeuw stelde een andere botanicus, George Don, vast dat er botanisch geen verschil was tussen Rhododendron en Azalea en sindsdien zijn beide tot het geslacht Rhododendron samengevoegd. Zo is het ook nu nog, hoewel kwekers toch Rhododendrons en azaleas als twee afzonderlijke plantentypen blijven onderscheiden. Rhododendrons zijn in hoofdzaak groenblijvende heesters, azalea's zijn meestal bladverliezend, ofschoon een bekende groep, de Japanse Azalea's, waartoe de Kurume azalea behoort, groenblijvend is. |
De bloemen vertonen allerlei kleuren : wit, roze, lavendel, lila, paars, geel, karmijnrood, vuurrood en oranje. Ze kunnen buis-, kom-, trechter- en klokvormig zijn. De middenlijn varieert tussen de 2 en 15 cm, de hoogte van 2 tot 10 cm. Rhododendrons en azalea's houden van een standplaats in halfschaduw en van vochtige, zure grond, die geen kalk mag bevatten. Als aan deze eisen wordt voldaan kan men bij een juiste keuze van variëteiten maandenlang van de elkaar opvolgende bloeiperioden genieten.
De grootbladige, boomachtige soorten en de hybriden daarvan kunnen het best in een wat beschutte tuin staan. Heesterachtige soorten met kleinere bladeren zijn beter bestand tegen wind en de grillen van ons klimaat. De beste resultaten worden bereikt met variëteiten waarvan de eigen takken de wortels overschaduwen. Variéteiten die de neiging hebben hoog op te schieten en onderaan kaal te worden geven minder voldoening. Dwergsoorten doen het goed in rots- en heidetuinen en in smalle borders. De variëteiten die voor eind mei bloeien, dus in een periode dat het nachtvorstgevaar nog groot is, vragen een standplaats waar ze beschut zijn tegen de vroege morgenzon, daar deze schadelijk is voor aan nachtvorst blootgestelde bloemen. Men kan ze ook beter niet in de laagst gelegen hoeken van de tuin zetten, ook al weer met het oog op de nachtvorst, die daar de grootste schade veroorzaakt.
Andere Planten Die Er Goed Bij Passen Men combineert Rhododendrons en Azalea's graag met andere gewassen met mooie bloemen of bladeren om ook nog tuinplezier te beleven als de groenblijvende Rhododendrons zijn uitgebloeid en de bladverliezende Azalea's nog niet aan de herfstkleuren toe zijn. |
De grond die voor Rhododendrons geschikt is, heeft ook voor vele andere planten de juiste samenstelling. Zo doen Erica en Calluna het ook goed in zure grond. Ook deze hebben een grote sier-waarde en voor elke tuin zijn geschikte variëteiten te vinden. De kleuren van het loog variëren van gloeiend rood, rozig, oranje, geel, en brons tot groen en grijs. De bloemen zijn klein en bloeien in schakeringen van roze, paars, rood of wit. Veel variëteiten zijn aan het eind van de winter en in het voorjaar het mooist.
De heester Pernettya mucronata heeft eind mei en begin juni witte bloemen en draagt van oktober tot maart trossen gekleurde vruchten. Het neemt met zon en schaduw genoegen en is tweehuizig; men moet dus altijd een mannelijk exemplaar bij vrouwelijke planten zetten ( ongeveer één per zes vrouwelijke exemplaren ), daar zich anders geen bessen zullen vormen.
Pieris japonica 'Variegata' is een heester met mooi bont blad en met in maart - april witte bloemen. Het blad steekt fraai af tegen dat van Rhododendrons en Azalea's. Lelies bloeien schitterend in alle denkbare kleuren behalve blauw. Ze bloeien van mei tot september, maar sommige, zoals Lilium auratum, Lilium henryi en Lilium speciosum bloeien in juli en juli, ze zijn speciaal geschikt voor de beschutte tuin.
De heester Pernettya mucronata heeft eind mei en begin juni witte bloemen en draagt van oktober tot maart trossen gekleurde vruchten. Het neemt met zon en schaduw genoegen en is tweehuizig; men moet dus altijd een mannelijk exemplaar bij vrouwelijke planten zetten ( ongeveer één per zes vrouwelijke exemplaren ), daar zich anders geen bessen zullen vormen.
Pieris japonica 'Variegata' is een heester met mooi bont blad en met in maart - april witte bloemen. Het blad steekt fraai af tegen dat van Rhododendrons en Azalea's. Lelies bloeien schitterend in alle denkbare kleuren behalve blauw. Ze bloeien van mei tot september, maar sommige, zoals Lilium auratum, Lilium henryi en Lilium speciosum bloeien in juli en juli, ze zijn speciaal geschikt voor de beschutte tuin.
Hosta's zijn aardige vaste planten en worden zowel om het blad als om de bloemen gekweekt. Zijn ze eenmaal geplaatst doen behoeft men er jaren niet naar om te kijken. Een andere overblijvende plant, Gentiana asclepiadea, heeft wilg-achtige bladeren en diepblauwe bloemen die van eind juli tot september bloeien. De plant houdt van een vochtige, ge-deeltelijk beschaduwde standplaats. Gentiana sino-ornata, die wordt beschouwd als de mooiste in de herfst bloeiende Gentiaan, krijgt helderblauwe bloemen met donkerblauwe en groengele strepen. Ze zijn 5 cm lang en ontluiken van september tot november. Camelia's in het bijzonder de cultivars van Camellia x williamsii die van november tot april bloeien zijn ook geschikt voor combinaties met Rhododendrons. Ze hebben glanzend donkergroen blad en bloemen die variëren van wit en bleekroze tot diep donkerrood.
Ook bodembedekkers kunnen tussen Rhododendrons meer kleur brengen. Zeer geschikt zijn Lelietjes-der-dalen die april - mei, Gaultheria procumbens die juli - augustus, Epimedium die mei - juli en Primula die van januari tot mei bloeien. |
Winterharde varens zorgen voor fraai afstekend blad en de hoge Agapanthus, vooral de Headbourne hybriden, geven van juli tot september een overvloed van blauwe bloemen.
Rhododendrons & Azalea's Voor Grote & Kleine Tuinen
De groeikracht van Rhododendrons en Azalea's loopt sterk uiteen en hangt vooral ook samen met bodem en standplaats. Er is keuze uit een groot aantal soorten en variëteiten. Om te beginnen zijn er de groot-bloemige Rhododendrons, voor een deel in ons eigen land ontstaan, waar veel kruisingen uit zijn verricht. De meest winterharde komen uit Amerika en allemaal gedijen ze uitstekend in Nederlandse tuinen, als het plantgat maar ruim genoeg is en dik met tuinturf wordt bekleed. Bekende grootbloemige variëteiten zijn : 'Caractacus' ( roodpaars ), 'Catawbiense grandifolium' ( lila ), 'Catawbiense album' ( lilawit ), 'Dr. V.H. Rutgers' ( donkerrood ), 'English roseum' ( lilaroze ), 'Gomer Waterer' ( wit met lila ), 'Hollandia' ( karmijn ), 'Mad de Bruin' ( helderrood ), 'Nova Zembla' ( rood ), 'Pink Pearl' ( lichtroze, niet geheel winterhard ), 'Van Weerden Poelman' ( lilarood ) en 'Wilgen's Ruby' ( helderrood ). |
Voor kleinere tuinen zijn de laag blijvende nieuwe cultivars bijzonder geschikt, waaronder 'Baden Baden' en 'Scarlet Wonder' ( rijkbloeiend en felrood ). 'Carmen' ( rood met zwarte gloed, laag ).
'Elizabeth Hobbie' ( bloedrood ) en 'Elizabeth' ( zalmrood ). In rots- en heidetuin worden de extra laagblijvende cultivars gebruikt die dikwijls al vanaf half april met blauwe of paarse bloempjes bloeien. Ze kunnen door nachtvorst beschadigd worden, maar krijgen daarna dikwijls nog nieuwe knoppen. Aanbevolen : 'Blue Diamond' ( helder paarsblauw ), 'Blue Tit' ( lichtlavendel ), 'Oudijk's Favorite ( paarsblauw ) en 'Moerheim' ( lila ).
Er is een groeiende belangstelling voor botanische rhododendrons. Mooie vroegbloeiende zijn : Rhododendron dauricum ( purper ), Rhododendron ferrugineum ( alpenroos, roze- tot donkerrood ), Rhododendron hirsutum ( zalmroze ), Rhododendron impeditum ( paarsblauw tot mauve ) en de mooiste is Rhododendron williamsiamum ( lichtroze klokvormige bloemen.
Gentse of Pontische Azalea's zijn goed winterhard en worden 125 - 250 cm hoog. De kleine bloemen geuren heerlijk. Een veelgevraagde hybride is 'Coccinea speciosa', die in mei bloeit ( oranje-rood ). Cultivars van Rhododendron occidentale ( Azalea occidentalis ) kunnen tot 250 cm hoog worden, ze bloeien eind mei tot begin juni rijk met geurende bloemen. Heel mooi is 'Irene Koster'
( helderroze met kleine gele vlek ) en de nieuwe 'Pink Cloud' met grote roze bloemen.
'Elizabeth Hobbie' ( bloedrood ) en 'Elizabeth' ( zalmrood ). In rots- en heidetuin worden de extra laagblijvende cultivars gebruikt die dikwijls al vanaf half april met blauwe of paarse bloempjes bloeien. Ze kunnen door nachtvorst beschadigd worden, maar krijgen daarna dikwijls nog nieuwe knoppen. Aanbevolen : 'Blue Diamond' ( helder paarsblauw ), 'Blue Tit' ( lichtlavendel ), 'Oudijk's Favorite ( paarsblauw ) en 'Moerheim' ( lila ).
Er is een groeiende belangstelling voor botanische rhododendrons. Mooie vroegbloeiende zijn : Rhododendron dauricum ( purper ), Rhododendron ferrugineum ( alpenroos, roze- tot donkerrood ), Rhododendron hirsutum ( zalmroze ), Rhododendron impeditum ( paarsblauw tot mauve ) en de mooiste is Rhododendron williamsiamum ( lichtroze klokvormige bloemen.
Gentse of Pontische Azalea's zijn goed winterhard en worden 125 - 250 cm hoog. De kleine bloemen geuren heerlijk. Een veelgevraagde hybride is 'Coccinea speciosa', die in mei bloeit ( oranje-rood ). Cultivars van Rhododendron occidentale ( Azalea occidentalis ) kunnen tot 250 cm hoog worden, ze bloeien eind mei tot begin juni rijk met geurende bloemen. Heel mooi is 'Irene Koster'
( helderroze met kleine gele vlek ) en de nieuwe 'Pink Cloud' met grote roze bloemen.
De nog niet zo lang geleden ontwikkelde 'Knap Hill - en Exburyhybriden worden 125 tot 250 cm hoog, hun grote, soms dubbele, trompetvormige bloemen openen zich in mei. Heel bijzonder is 'Homebush' met gevulde karmijnroze bloemen in een kogelronde bloeiwijze en ook 'Strawberry Ice' met lichtroze, aan de rand ingesneden bloemen. Variëteiten van Rhododendron molle ( Azalea mollis ) worden 125 - 250 cm hoog. Ze bloeien in mei nog voor het blad uitkomt en de tinten zijn overwegend geel en oranje. Ze worden dikwijls als zaailingen op kleur verkocht, maar er zijn ook cultivars, zoals de dieprode 'Dr. Jacobi'.
De oude rusticahybriden zijn dubbelbloemige, overwegend in roze tinten, eind mei tot begin juni bloeiende Azalea's die wel 2 meter hoog en even breed kunnen worden. Bijzonder mooi zijn de zalmkleurige 'Freya' en de rozerode 'Norma'. In kleine tuinen voldoen vooral de zogenaamde Japanse Azalea's die zijn ontstaan uit kruisingen van Rhododendron kaempferi en Rhododendron kusiamum. Ze zijn heel mooi en houden hun wast grillige, lage model. Ze worden inge-deeld in de grootbloemige, met o.a. e Vuykiana Azalea's en de kleinbloemige, waartoe de Kurume Azalea's behoren. |
Van de grootbloemige zal vooral de helder dieprode 'Vuyk's Scarlet' voldoen en van de kleinbloemige 'Silvester',
vroegbloeiend, helderroze met een donkerder hart.
vroegbloeiend, helderroze met een donkerder hart.