Menu
Aanleggen Van Een Gazon
Oriëntatie
Een grasmat is uit de meeste tuinen niet weg te denken. Er komen in het algemeen twee vormen van gazon voor. Het siergazon wordt incidenteel betreden en het speelgazon wordt vaak belopen.
Alvorens je een gazon aan kunt leggen, moet je een paar dingen doen. Naast de goede voorbereidingen is het egaliseren van de bodem een nauwkeurige klus. Een gazon wat een hobbelige indruk maakt, ziet er niet uit. Een mooi strak en vlak gazon ziet er prachtig uit. Op de toplaag van het gazon goed vlak te krijgen moet je een paar dingen in de juiste volgorde doen.
Voor het inzaaien van het gazon is kennis van de bodem en grassoorten van wezenlijk belang. Verder op geeft het je inzicht in de verschillende grassoorten en grasmengsels. Een gazon kan op twee manieren worden aangelegd, door te zaaien of door graszoden te gebruiken. Bij het gebruik van graszoden heb je binnen vier weken een betreedbaar gazon. De kosten per vierkante meter zijn echter een stuk hoger.
Inzaaien
Een gazon bestaat niet uit een grassoort, maar uit verschillende grassoorten. We noemen dit een grasmengsel. Dit mengsel zal voor een siergazon totaal anders zijn dan voor een speelgazon.
Van Polvormers Tot Zodevormers
Op een siergazon wordt niet vaak gelopen en het mengsel bestaat dan ook uit fijne grassoorten, met smalle blaadjes. De grassoorten vormen nieuwe grasplantjes dichtbij de plant en vormen zo pollen. We noemen ze polvormers. Een speelgazon wordt vaak belopen en het mengsel bestaat dan ook uit grassen die dit kunnen verdragen. Het zijn over het algemeen de wat grovere grassoorten, met brede, behaarde blaadjes. Ze kunnen zich makkelijk herstellen bij beschadiging door uitlopers te vormen. De uitlopers kunnen zich boven de grond of in de grond ontwikkelen, afhankelijk van de grassoort. We noemen ze uitlopervormers of zodevormers.
Oriëntatie
Een grasmat is uit de meeste tuinen niet weg te denken. Er komen in het algemeen twee vormen van gazon voor. Het siergazon wordt incidenteel betreden en het speelgazon wordt vaak belopen.
Alvorens je een gazon aan kunt leggen, moet je een paar dingen doen. Naast de goede voorbereidingen is het egaliseren van de bodem een nauwkeurige klus. Een gazon wat een hobbelige indruk maakt, ziet er niet uit. Een mooi strak en vlak gazon ziet er prachtig uit. Op de toplaag van het gazon goed vlak te krijgen moet je een paar dingen in de juiste volgorde doen.
Voor het inzaaien van het gazon is kennis van de bodem en grassoorten van wezenlijk belang. Verder op geeft het je inzicht in de verschillende grassoorten en grasmengsels. Een gazon kan op twee manieren worden aangelegd, door te zaaien of door graszoden te gebruiken. Bij het gebruik van graszoden heb je binnen vier weken een betreedbaar gazon. De kosten per vierkante meter zijn echter een stuk hoger.
Inzaaien
Een gazon bestaat niet uit een grassoort, maar uit verschillende grassoorten. We noemen dit een grasmengsel. Dit mengsel zal voor een siergazon totaal anders zijn dan voor een speelgazon.
Van Polvormers Tot Zodevormers
Op een siergazon wordt niet vaak gelopen en het mengsel bestaat dan ook uit fijne grassoorten, met smalle blaadjes. De grassoorten vormen nieuwe grasplantjes dichtbij de plant en vormen zo pollen. We noemen ze polvormers. Een speelgazon wordt vaak belopen en het mengsel bestaat dan ook uit grassen die dit kunnen verdragen. Het zijn over het algemeen de wat grovere grassoorten, met brede, behaarde blaadjes. Ze kunnen zich makkelijk herstellen bij beschadiging door uitlopers te vormen. De uitlopers kunnen zich boven de grond of in de grond ontwikkelen, afhankelijk van de grassoort. We noemen ze uitlopervormers of zodevormers.
Grasmengsels
De goede eigenschappen van de ene grassoort kunnen gecombineerd worden met die van een andere grassoort. Dat is de reden waarom er grasmengsels gebruikt worden. Bij sportvelden worden Engels Raaigras en Veldbeemdgras als mengsel gebruikt. Engels Raaigras kiemt snel en vormt snel een dichte zode. Het is niet geheel wintervast. Veldbeemdgras is wel wintervast. Het kiemt trager en vormt ondergrondse uitlopers, die een stevige zode vormen. Deze ondergrondse uitlopers zijn ook belangrijk voor de stabiliteit van de bovengrond. De wortels houden de grond bij elkaar. Een goede keuze van grassoorten en een goede verhouding in het mengsel geven jarenlang een goede grasmat. Bij een verkeerde keuze is de start al slecht en zal de grasmat nooit optimaal worden. Voor gazons en sportvelden zijn grasmengsels in de handel. Deze mengsels zullen in bijna elke situatie een goed resultaat geven. Er wordt dan niet gekeken naar de specifieke eisen van bijvoorbeeld grondsoort en zuurgraad. Wel naar het doel van de grasmat, dus siergazon of speelgazon. Voor speel- en sportvelden worden de mengsels aangeduid met de code SV. |
Bijvoorbeeld SV 7 of SV 8 zijn bekende mengsels. Voor gazons is er de code GZ. Bijvoorbeeld GZ 8 of GZ 9 zijn bekende mengsels. Voor grasvelden in het openbaar groen wordt onderscheid gemaakt in recreatieterreinen ( code bijv. R1 ), bermen ( code bijv. B3 ), dijken ( code bijv. D1 of D2 ). De grond-soort bepaalt voor een groot deel de samenstelling van het grasmengsel. De hoge zuurgraad van kleigronden vraagt om grassoorten die zich bij deze zuur-graad goed ontwikkelen. De vaak zure zuurgraad van zandgronden vraagt om andere grassoorten. De kennis van grassoorten en rassen is belangrijk om de samenstelling van het mengsel te kunnen bepalen. Een slechte start bij het inzaaien geeft nooit een goed gesloten grasmat.
Zaadkwaliteit Grasvelden vallen onder de controle van de Nederlandse Algemene Keuringsdienst. Deze onafhankelijke organisaties controleert het graszaad op gezond-heid, kwaliteit en naamgeving. Zoals al is beschreven, zijn er veel verschillende rassen van gras. Deze hebben een naam gekregen, zodat iedereen kan weten welk grastype het betreft. Als een hovenier het ras Troubadour wil hebben voor het inzaaien van een sportveld moet hij Troubadour krijgen en geen ander ras. De N.A.K. houdt hier toezicht op. De gezondheid van de zaden is erg belangrijk. Schimmels kunnen de kieming van het zaad verstoren. De opkomst van het zaad is dan erg slecht. De kwaliteit van het zaad wordt bepaald door een aantal factoren. De kiemkracht van het zaad moet minimaal 80 % zijn. Onder kiemkracht wordt verstaan het percentage zaad dat ontkiemt onder bepaalde kiemomstandigheden. Daarbij zijn licht, vocht en tempe-ratuur belangrijk. Bij de graszaad mogen geen verontreinigingen zitten. Dit kan in de vorm van grond of steentjes zijn of, wat erger is, ongewenste krui-denzaden. Deze verontreinigingen worden bij de zaadfirma's verwijderd, maar er kan altijd wel wat verontreiniging in zitten, vaak kleine zandkorreltjes. De zuiverheid van het zaad moet minstens 98 % bedragen. |
Op deze plombe staan een aantal zaken. Het betreft het zaadmengsel SV7, gebruikt voor sportvelden. Dit mengsel staat in de rassenlijst vermeld. Het partijnummer is 82 45525. Via dit nummer is te achterhalen waar het zaad gekweekt is. De 8 geeft bijvoorbeeld aan dat het zaad geoogst is in het rayon Goes. De certificering heeft in juni 1992 plaatsgevonden. Het zaad is door de N.A.K. goed-gekeurd en voorzien van de plombe. De zak heeft een inhoud van 25 kilogram.
De Grassoorten
In Nederland wordt een beperkt aantal grassoorten in regelmatig gemaaide grasvelden gebruikt.
Als regel worden gazons en sportvelden ingezaaid met een mengsel van twee of drie soorten.
De Grassoorten
In Nederland wordt een beperkt aantal grassoorten in regelmatig gemaaide grasvelden gebruikt.
Als regel worden gazons en sportvelden ingezaaid met een mengsel van twee of drie soorten.
Engels Raaigras
Het gras kiemt snel en de eerste ontwikkeling verloopt ook vlot. Verdraagt hert betreden goed tot zeer goed, Voor een mooie, dichte zode vraagt het gras een regelmatige stikstof bemesting. Ook de fosfaat- en kalibehoefte is hoog. Tijdens droogte houdt het gras lang zijn groene kleur. Het gras heeft in vergelijking met andere grassoorten nogal grof blad en het is een pollenvormer. Van het gras zijn twee types in de handel, namelijk rassen voor sportvelden en speelgazons. |
GewVeldbeemdgras
Dit gras heeft een aantal uitstekende eigenschappen. Het is goed bestand tegen betreden, droogteresistent en goed wintervast. Het nadeel van dit gras is de zeer trage kieming en de trage verdere ontwikkeling. Voor een mooie, dichte zode vraagt dit gras een regelmatige stikstofbemesting. Ook de fosfaat- en kalibehoefte is behoorlijk. Het gras heeft in vergelijking met overige grassoorten nogal grof blad en vormt ondergrondse uitlopers.
Rood Zwenkgras
Dit gras heeft een aantal uitstekende eigenschappen. Het groeit goed op klei- en zandgronden en blijft goed doorgroeien bij een lage stikstofbemesting. Het verdraagt schaduw vrij goed en bij droogte wordt het gras nogal snel geel, maar herstelt zich vlot. Het gras verdraagt veelvuldig betreden niet zo goed. Dit grassoort is een pollenvormer. Door de ingerolde bladrand oogt dit grassoort zeer fijnbladig.
Rood Zwenkgras met fijne ( korte ) uitlopers
Ook dit grassoort wordt geregeld in mengsel aangeboden en verschilt van rood zwenkgras op een aantal punten. Dit grassoort heeft korte ondergrondse uitlopers en wordt veel toegepast op golf-greens en siergazons. Veel campings is dit ook een waardevol grassoort, omdat geen grassoort bestand is tegen langdurige bedekking. Soorten met ondergrondse uitlopers, zoals rood zwenkgras met fijne uitlopers en veldbeemdgras, kunnen na enkele weken bedekking weer spruiten vormen uit de niet afgestorven uitlopers. Dit grassoort is ook behoorlijk zouttolerant.
Hard Zwenkgras
Dit gras is zeer droogtetolerant en daarom zeer geschikt voor gazons op droge gronden, ook op bermen veel toegepast. Het gras komt tot zijn recht op een droge grond met een matige stikstof-voorziening.
Gewoon Struisgras
Van nature groeit dit gras op wat zure, droge tot gewone vochthoudende zandgrond. Dit grassoort vormt een dichte zode met zijn ondergrondse uitlopers, verdraagt kort maaien zeer goed en herstelt goed., Voor een goede ontwikkeling vraagt gewoon struisgras een redelijke stikstofgift. Gewoon Struisgras kan matig tot slecht tegen regelmatig betreden. Vooral 's winters is dit het geval.
Overzicht van de verschillende grassoorten, toepassingsgebieden en eigenschappen
Dit gras heeft een aantal uitstekende eigenschappen. Het is goed bestand tegen betreden, droogteresistent en goed wintervast. Het nadeel van dit gras is de zeer trage kieming en de trage verdere ontwikkeling. Voor een mooie, dichte zode vraagt dit gras een regelmatige stikstofbemesting. Ook de fosfaat- en kalibehoefte is behoorlijk. Het gras heeft in vergelijking met overige grassoorten nogal grof blad en vormt ondergrondse uitlopers.
Rood Zwenkgras
Dit gras heeft een aantal uitstekende eigenschappen. Het groeit goed op klei- en zandgronden en blijft goed doorgroeien bij een lage stikstofbemesting. Het verdraagt schaduw vrij goed en bij droogte wordt het gras nogal snel geel, maar herstelt zich vlot. Het gras verdraagt veelvuldig betreden niet zo goed. Dit grassoort is een pollenvormer. Door de ingerolde bladrand oogt dit grassoort zeer fijnbladig.
Rood Zwenkgras met fijne ( korte ) uitlopers
Ook dit grassoort wordt geregeld in mengsel aangeboden en verschilt van rood zwenkgras op een aantal punten. Dit grassoort heeft korte ondergrondse uitlopers en wordt veel toegepast op golf-greens en siergazons. Veel campings is dit ook een waardevol grassoort, omdat geen grassoort bestand is tegen langdurige bedekking. Soorten met ondergrondse uitlopers, zoals rood zwenkgras met fijne uitlopers en veldbeemdgras, kunnen na enkele weken bedekking weer spruiten vormen uit de niet afgestorven uitlopers. Dit grassoort is ook behoorlijk zouttolerant.
Hard Zwenkgras
Dit gras is zeer droogtetolerant en daarom zeer geschikt voor gazons op droge gronden, ook op bermen veel toegepast. Het gras komt tot zijn recht op een droge grond met een matige stikstof-voorziening.
Gewoon Struisgras
Van nature groeit dit gras op wat zure, droge tot gewone vochthoudende zandgrond. Dit grassoort vormt een dichte zode met zijn ondergrondse uitlopers, verdraagt kort maaien zeer goed en herstelt goed., Voor een goede ontwikkeling vraagt gewoon struisgras een redelijke stikstofgift. Gewoon Struisgras kan matig tot slecht tegen regelmatig betreden. Vooral 's winters is dit het geval.
Overzicht van de verschillende grassoorten, toepassingsgebieden en eigenschappen
Mengsels
Grasvelden worden aangelegd voor verschillende toepassingen, op zeer uiteenlopende grondsoorten en onder diverse omstandigheden. De behandeling en bemesting van grasvelden zijn zeer verschillend, terwijl er ook binnen een grasveld grote verschillen kunnen bestaan in bijvoorbeeld het gebruik en de beschaduwing. Het is daarom gewenst niet één soort te gebruiken, maar een mengsel van enkele soorten. Een mengsel geeft een grotere kans op een goed grasveld door een groter aanpasssingsvermogen en minder schade als gevolg van ziektes.
Voorbeeld Graszaadmengsel
Grasvelden worden aangelegd voor verschillende toepassingen, op zeer uiteenlopende grondsoorten en onder diverse omstandigheden. De behandeling en bemesting van grasvelden zijn zeer verschillend, terwijl er ook binnen een grasveld grote verschillen kunnen bestaan in bijvoorbeeld het gebruik en de beschaduwing. Het is daarom gewenst niet één soort te gebruiken, maar een mengsel van enkele soorten. Een mengsel geeft een grotere kans op een goed grasveld door een groter aanpasssingsvermogen en minder schade als gevolg van ziektes.
Voorbeeld Graszaadmengsel
Afsluiting
In dit hoofdstuk staat de aanleg van het gazon centraal. Een gazon bestaat uit een mengsel van verschillende grassoorten die elk hun eigen specifieke eigenschappen hebben. Om de aanleg van een gazon of sportveld te laten slagen is een aantal voorbereidende werkzaamheden van groot belang. Deze werkzaamheden richten zich op de bodem, in het bijzonder de bodem-structuur. Met een goede bodemstructuur is de start van de aanleg al goed. De zuurgraad bepaalt in hoge mate de samenstelling van het grasmengsel. Kleine correcties van de zuurgraad zijn met bemesting te bereiken. Het egaliseren van het gazon is een erg secuur werkje. Als het egaliseren en het verdichten van de toplaag niet vakkundig wordt gedaan, zullen in de loop van de tijd verzakkingen in het gazon ontstaan. Dat is lelijk bij gazons, maar ook gevaarlijk bij sport-velden. |
Het maken van een kielsteek is noodzakelijk om de rand van het gazon aan te geven. Deze kielsteek moet erg netjes worden gemaakt. Als je een mooi vlak gazon hebt aangelegd en de kielsteek wordt erg slecht gemaakt, dan ontsiert dit duidelijk. Een grasmat kun je aanbrengen door te zaaien en door zoden te leggen. Om snel van het gazon gebruik te maken of om snel een groen vlak in de tuin te hebben, wordt gekozen voor het leggen van zoden. Binnen vier weken is de zode goed te betreden. De prijs per vierkante meter ligt wel hoger dan bij het inzaaien. Er bestaan standaard-mengsels voor de verschillende toepassingsgebieden van gras. Het is niet gewenst één soort graszaad te gebruiken, maar een mengsel. Een mengsel geeft een grotere kans op een goed grasveld door een groter aanpassingsvermogen en minder schade door ziekten.
Aanleggen Van Een Bestrating
Oriëntatie
Een tuin is niet alleen uit levende materialen samengesteld. Wat te denken van de dode materialen die in de tuin worden toegepast. Al in de Middeleeuwen zag men het belang van goed begaanbare paden. Nu nog steeds is er een intensief gebruik van allerlei dode materialen in de tuin die echter niet alleen een functioneel doel hebben, maar ook een visueel doel, namelijk de verfraaiing van de tuin als leefgebied. Verder wordt naast de opbouw van een verharding, ook aandacht besteedt aan de diverse manieren van verdichten van het zand. De inzetbaarheid van machines voor diverse werkzaamheden komen aanbod, alsmede het profileren van het zandbed en de kantopsluitingen. Vervolgens passeren de in onze sector de meest gebruikte steenverbanden de revue. We besteden ook vooral aandacht aan het toepassen van hout in de groenvoorziening. Met name het verduurzaam en het daarmee voorkomen van houtrot krijgen de aandacht. Daarnaast bezitten de diverse hout-soorten een natuurlijke duurzaamheid. Ook deze worden besproken.
Bestrating
Wegconstructie
Onder wegconstructie verstaan we de opbouw van een weg.
We onderscheiden de volgende benamingen :
- weglichaam
- onderhoud
- fundering
- verharding
Weglichaam
Hieronder verstaan we alles wat bij de weg hoort, zoals :
- sloten
- bermen
- cunet
- verharding
Ondergrond
De ondergrond is mede bepalend voor de opbouw van een weg.
In Nederland bestaat de ondergrond uit een van de volgende grondsoorten :
- klei
- leem
- veen
- zand
Klei, leem en veen zijn grondsoorten die weinig draagkracht bezitten. Een bestuurder van een vrachtauto die bij nat weer op deze grondsoorten probeert te rijden, zal met zijn auto verzakken.
Op deze ondergronden zullen we een fundering aan moeten brengen om de druk van het verkeer te spreiden over een groter oppervlak.
Fundering
De fundering bestaat uit een zandbed met eventueel een tussenlaag.
Deze tussenlaag kan bestaan uit de volgende bouwstoffen :
- gebroken puin
- hoogoverslakken
- glasas
Een andere methode om het zandbed een groter draagvermogen te geven is stabilisatie. Door de bovenste zandlaag wordt een bouwstof gemengd die het zand een grotere draagkracht geeft.
Als bouwstof noemen we :
- cement
- hoogovenslakken
Deze bouwstoffen hebben een hydraulische werking. Dit betekent dat deze stoffen gemengd met zand, water en lucht zullen gaan verharden.
Verharding
Omdat de aanwezige grond aan de oppervlakte meestal niet draadkrachtig is, ( denk aan klei, leem, enz. ) wordt op de plaats waar de verharding van de weg komt, een gedeelte afgegraven.
Het gedeelte dat ontgraven is noemen we het cunet. Het cunet wordt weer opgevuld met draadkrachtig materiaal. In ons land is dat in de regel zand. Dit noemen we een zandbed.
Zand dat gebruikt wordt onder een verharding ( opvulzand ), moet aan bepaalde eisen voldoen, zoals :
- het zand moet schoon zijn
- het zand moet stabiel zijn
- het zand moet drainerend zijn
Schoon Zand
Met schoon zand bedoelen we zand dat geen verontreiniging bevat, zoals humus, wortelresten, brokken klei of leem enzovoort. Humus, bladeren en wortelresten zullen op den duur verteren, waar-door er verzakkingen kunnen optreden. Klei en leem hebben als eigenschap dat ze water vasthouden, waardoor de draagkracht vermindert en de grond kan opvriezen.
Stabiel Zand
Wanneer het zand bestaat uit korrels van verschillende grootte, zullen door de werking van een trilplaat de kleine korrels tussen de grote gaat zitten, ze houden elkaar vast. We spreken dan van 'variabele korrelgrootte'. Dit noemen we stabiel zand. Stabiel zand betekent dat het zand vastligt, zodat het verdicht kan worden. Als alle korrels dezelfde grootte hebben, zullen ze gaan rollen en vormen ze geen geheel, waardoor het zand niet of niet goed verdicht kan worden.
Drainerend
Het zand is drainerend wanneer het water snel naar beneden zakt, hoe groter de korrel, des te sneller het water weg zal zakken. Zand dat alleen bestaat uit grote korrels is echter niet stabiel. We moeten dus een goede menging hebben tussen de grote en kleine korrels, zodat we zand krijgen dat stabiel en drainerend is.
Verdichten Van Het Zand
Zand kan alleen druk opvangen als het goed verdicht is. Het zand kan pas goed verdicht worden als het een beetje vochtig is. Geadviseerd wordt een vochtigheidsgraad van 5 % aan te houden bij de verdichting. Kleine oppervlakken kunnen we vochtig maken met behulp van een tuinslang. Wanneer er een dikkere laag zand aangebracht wordt, moet het zand in lagen verdicht worden. De dikte van de lagen is afhankelijk van de wijze van verdichten, maar meestal kunnen we een laagdikte van 30 cm goed verdichten.
We kunnen op meerdere manieren het zand verdichten, bijvoorbeeld :
- handmatig
- machinaal
- door in te wateren
- door vast te rijden
Handmatige Verdichting
Kleine oppervlakten zand kunnen we verdichten met behulp van een handstamper.
Mechanische Verdichting
Er zijn meerdere machines om het zand te verdichten.
We zullen er enkele van bespreken :
Aanleggen Van Een Bestrating
Oriëntatie
Een tuin is niet alleen uit levende materialen samengesteld. Wat te denken van de dode materialen die in de tuin worden toegepast. Al in de Middeleeuwen zag men het belang van goed begaanbare paden. Nu nog steeds is er een intensief gebruik van allerlei dode materialen in de tuin die echter niet alleen een functioneel doel hebben, maar ook een visueel doel, namelijk de verfraaiing van de tuin als leefgebied. Verder wordt naast de opbouw van een verharding, ook aandacht besteedt aan de diverse manieren van verdichten van het zand. De inzetbaarheid van machines voor diverse werkzaamheden komen aanbod, alsmede het profileren van het zandbed en de kantopsluitingen. Vervolgens passeren de in onze sector de meest gebruikte steenverbanden de revue. We besteden ook vooral aandacht aan het toepassen van hout in de groenvoorziening. Met name het verduurzaam en het daarmee voorkomen van houtrot krijgen de aandacht. Daarnaast bezitten de diverse hout-soorten een natuurlijke duurzaamheid. Ook deze worden besproken.
Bestrating
Wegconstructie
Onder wegconstructie verstaan we de opbouw van een weg.
We onderscheiden de volgende benamingen :
- weglichaam
- onderhoud
- fundering
- verharding
Weglichaam
Hieronder verstaan we alles wat bij de weg hoort, zoals :
- sloten
- bermen
- cunet
- verharding
Ondergrond
De ondergrond is mede bepalend voor de opbouw van een weg.
In Nederland bestaat de ondergrond uit een van de volgende grondsoorten :
- klei
- leem
- veen
- zand
Klei, leem en veen zijn grondsoorten die weinig draagkracht bezitten. Een bestuurder van een vrachtauto die bij nat weer op deze grondsoorten probeert te rijden, zal met zijn auto verzakken.
Op deze ondergronden zullen we een fundering aan moeten brengen om de druk van het verkeer te spreiden over een groter oppervlak.
Fundering
De fundering bestaat uit een zandbed met eventueel een tussenlaag.
Deze tussenlaag kan bestaan uit de volgende bouwstoffen :
- gebroken puin
- hoogoverslakken
- glasas
Een andere methode om het zandbed een groter draagvermogen te geven is stabilisatie. Door de bovenste zandlaag wordt een bouwstof gemengd die het zand een grotere draagkracht geeft.
Als bouwstof noemen we :
- cement
- hoogovenslakken
Deze bouwstoffen hebben een hydraulische werking. Dit betekent dat deze stoffen gemengd met zand, water en lucht zullen gaan verharden.
Verharding
Omdat de aanwezige grond aan de oppervlakte meestal niet draadkrachtig is, ( denk aan klei, leem, enz. ) wordt op de plaats waar de verharding van de weg komt, een gedeelte afgegraven.
Het gedeelte dat ontgraven is noemen we het cunet. Het cunet wordt weer opgevuld met draadkrachtig materiaal. In ons land is dat in de regel zand. Dit noemen we een zandbed.
Zand dat gebruikt wordt onder een verharding ( opvulzand ), moet aan bepaalde eisen voldoen, zoals :
- het zand moet schoon zijn
- het zand moet stabiel zijn
- het zand moet drainerend zijn
Schoon Zand
Met schoon zand bedoelen we zand dat geen verontreiniging bevat, zoals humus, wortelresten, brokken klei of leem enzovoort. Humus, bladeren en wortelresten zullen op den duur verteren, waar-door er verzakkingen kunnen optreden. Klei en leem hebben als eigenschap dat ze water vasthouden, waardoor de draagkracht vermindert en de grond kan opvriezen.
Stabiel Zand
Wanneer het zand bestaat uit korrels van verschillende grootte, zullen door de werking van een trilplaat de kleine korrels tussen de grote gaat zitten, ze houden elkaar vast. We spreken dan van 'variabele korrelgrootte'. Dit noemen we stabiel zand. Stabiel zand betekent dat het zand vastligt, zodat het verdicht kan worden. Als alle korrels dezelfde grootte hebben, zullen ze gaan rollen en vormen ze geen geheel, waardoor het zand niet of niet goed verdicht kan worden.
Drainerend
Het zand is drainerend wanneer het water snel naar beneden zakt, hoe groter de korrel, des te sneller het water weg zal zakken. Zand dat alleen bestaat uit grote korrels is echter niet stabiel. We moeten dus een goede menging hebben tussen de grote en kleine korrels, zodat we zand krijgen dat stabiel en drainerend is.
Verdichten Van Het Zand
Zand kan alleen druk opvangen als het goed verdicht is. Het zand kan pas goed verdicht worden als het een beetje vochtig is. Geadviseerd wordt een vochtigheidsgraad van 5 % aan te houden bij de verdichting. Kleine oppervlakken kunnen we vochtig maken met behulp van een tuinslang. Wanneer er een dikkere laag zand aangebracht wordt, moet het zand in lagen verdicht worden. De dikte van de lagen is afhankelijk van de wijze van verdichten, maar meestal kunnen we een laagdikte van 30 cm goed verdichten.
We kunnen op meerdere manieren het zand verdichten, bijvoorbeeld :
- handmatig
- machinaal
- door in te wateren
- door vast te rijden
Handmatige Verdichting
Kleine oppervlakten zand kunnen we verdichten met behulp van een handstamper.
Mechanische Verdichting
Er zijn meerdere machines om het zand te verdichten.
We zullen er enkele van bespreken :
Trilstamper
De trilstamper wordt gebruikt voor kleinere oppervlakten en voor sleuven. Deze stamper is uitgerust met een benzine-, diesel- of elektromotor en geeft een goede verdichting. Trilplaat Trilplaten komen voor in verschillende afmetingen. Er is een kleine trilplaat voor kleine oppervlakten en sleuven en er zijn zwaardere en grotere trilplaten voor grotere werken, Kleine trilplaten zijn weleens uitgerust met een benzine- of elektromotor, de grotere zijn altijd voorzien van een dieselmotor. |
Trilwals ( zelfrijdend )
Voor het verdichten van zand in wegen of bij grotere oppervlakten wordt gebruik gemaakt van een trilwals. Het is een grote stalen wals waar achter op een motor is gemonteerd die een excentriek aandrijft, waardoor de wals gaat trillen. Inwateren ( water later aan het zand toevoegen ) Op plaatsen waar we moeilijk bij kunnen komen, kunnen we het zand ook verdichten door 'plempen'. We gaan daarbij als volgt te werk : de gegraven sleuf of put zetten we gedeeltelijk onder water. We strooien nu het zand in het water. Door het water worden de kleine korrels tussen de grotere gedreven. Als het water is weggezakt is het zand één vast geheel gewor-den, waardoor je hetzelfde resultaat hebt als na verdichting met een machine. |
Vastrijden
Ook met de wielen van een frees of tractor kunnen we het zand verdichten. Dit kan natuurlijk alleen bij kleine oppervlakten, bijvoorbeeld bij kleine herstelwerkzaamheden. Beperkte verdichting.
Profileren
Profileren is het afwerken van het zandbed op een bepaalde hoogte en met een behaalde helling. Als er water op de weg blijft staan, is dat gevaarlijk voor het verkeer en is er een groter risico dat het wegdek wordt stuk gereden. We moeten er dus voor zorgen dat het water zo snel mogelijk van de weg naar de berm afvloeit, over een zo kort mogelijke afstand. De kortste afstand is dwars op de weg. Als we het zandbed rond afwerken zal de verharding ook rond komen te liggen. Het water zal dan vanzelf naar de berm afvloeien. Het afwerken van de zandbaan noemen we 'het profileren van de zandbaan'. De dwarshelling of het dwarsafschot van een weg wordt beïnvloed door de soort verharding.
Ook met de wielen van een frees of tractor kunnen we het zand verdichten. Dit kan natuurlijk alleen bij kleine oppervlakten, bijvoorbeeld bij kleine herstelwerkzaamheden. Beperkte verdichting.
Profileren
Profileren is het afwerken van het zandbed op een bepaalde hoogte en met een behaalde helling. Als er water op de weg blijft staan, is dat gevaarlijk voor het verkeer en is er een groter risico dat het wegdek wordt stuk gereden. We moeten er dus voor zorgen dat het water zo snel mogelijk van de weg naar de berm afvloeit, over een zo kort mogelijke afstand. De kortste afstand is dwars op de weg. Als we het zandbed rond afwerken zal de verharding ook rond komen te liggen. Het water zal dan vanzelf naar de berm afvloeien. Het afwerken van de zandbaan noemen we 'het profileren van de zandbaan'. De dwarshelling of het dwarsafschot van een weg wordt beïnvloed door de soort verharding.
Als basisgegevens voor het afschot worden de volgende waarden aangehouden voor de berekening.
Asfalt 2 - 2, 5 cm per vierkante meter Beton 2 - 2, 5 cm per vierkante meter Klinkers 3 cm per vierkante meter Tegels 2 cm per vierkante meter Er zijn meerdere profielen waarvan we er twee zullen behandelen : - het dakprofiel - het op één oor profiel Dakprofiel Het zandbed wordt vanuit het midden schuin naar beide kanten afgewerkt. Het water zal dan naar beide zijden van de weg worden afgevoerd. Het midden van de weg wordt de kruin genoemd. Op Eén Oor De weg ligt op één oor als de weg overdwars naar één kant toe afloopt. Dit profiel passen we toe als er aan één zijde geen waterafvoer mogelijk is. Zo komt het bijvoorbeeld in heuvels voor dat naast de weg het maaiveld direct omhoog loopt. Verder wordt dit profiel ook wel toegepast als er aan één kant huizen dicht aan de weg staan. |
Verharding
Het doel van een verharding is om een vlakke bovenlaag te maken die tevens lang meegaat. De verharding en het zandbed zorgen ervoor dat de druk van het verkeer in een hoek wordt overgebracht naar de ondergrond. Omdat de druk verdeeld wordt over een groter oppervlak, zullen het zandbed en de verharding niet zo snel vervormen.
Indeling Verhardingen
Verhardingen kunnen we indelen naar de soort verharding, te weten :
- gesloten verhardingen
- open -, of elementen verhardingen
- half verhardingen
Gesloten Verhardingen
Een gesloten verharding, asfalt of beton, kan niet worden opgenomen en op dezelfde manier worden hergebruikt als stenen en tegels.
Asfalt en beton kunnen na recycling wel hergebruikt worden.
Open- Of Elementen Verhardingen
Een open verharding kunnen we meerdere keren opnemen en op dezelfde manier hergebruiken, zoals klinkers en tegels.
Kantopsluitingen
Om te voorkomen dat het wegdek door zijwaartse druk van het verkeer de samenhang verliest, wordt de weg op zijn plaats gehouden door een kantopsluiting. Bij een vrij afwaterende weg gebruiken we vaak een opsluitband als kantopsluiting. Van een vrij afwaterende weg spreken we, als het regenwater naar de berm afvloeit. De opsluiting maken we altijd 2 cm lager dan de verharding. Op deze wijze zal het regenwater altijd over de opsluiting naar de berm kunnen vloeien. De tweede reden voor een kantopsluiting is het voorkomen dat het straatzand onder de bestrating naar de zijkanten wordt weggeperst.
Het doel van een verharding is om een vlakke bovenlaag te maken die tevens lang meegaat. De verharding en het zandbed zorgen ervoor dat de druk van het verkeer in een hoek wordt overgebracht naar de ondergrond. Omdat de druk verdeeld wordt over een groter oppervlak, zullen het zandbed en de verharding niet zo snel vervormen.
Indeling Verhardingen
Verhardingen kunnen we indelen naar de soort verharding, te weten :
- gesloten verhardingen
- open -, of elementen verhardingen
- half verhardingen
Gesloten Verhardingen
Een gesloten verharding, asfalt of beton, kan niet worden opgenomen en op dezelfde manier worden hergebruikt als stenen en tegels.
Asfalt en beton kunnen na recycling wel hergebruikt worden.
Open- Of Elementen Verhardingen
Een open verharding kunnen we meerdere keren opnemen en op dezelfde manier hergebruiken, zoals klinkers en tegels.
Kantopsluitingen
Om te voorkomen dat het wegdek door zijwaartse druk van het verkeer de samenhang verliest, wordt de weg op zijn plaats gehouden door een kantopsluiting. Bij een vrij afwaterende weg gebruiken we vaak een opsluitband als kantopsluiting. Van een vrij afwaterende weg spreken we, als het regenwater naar de berm afvloeit. De opsluiting maken we altijd 2 cm lager dan de verharding. Op deze wijze zal het regenwater altijd over de opsluiting naar de berm kunnen vloeien. De tweede reden voor een kantopsluiting is het voorkomen dat het straatzand onder de bestrating naar de zijkanten wordt weggeperst.
Soorten Kantopsluiting
De soort van kantopsluiting is afhankelijk van het doel van de ver-harding. Voor een voetpad bijvoorbeeld gebruiken we een lichtere opsluiting dan voor een oprit. We onderscheiden dan ook lichte en zware kantopsluitingen. Lichte Opsluiting De lichte opsluiting worden toegepast bij verhardingen die weinig druk te verduren krijgen, zoals : - voetpaden - sierbestrating Een lichte opsluiting kan uitgevoerd worden door middel van een rollaag of een kopse laag. Deze kantopsluitingen bieden nauwelijks weerstand tegen de door het verkeer veroorzaakte zijdelingse druk. |
Het plaatsen van opsluitingen is erg arbeidsintensief en dus duur. Daarom wordt dit soort kantopsluitingen slechts toegepast bij sierbestrating. Bij een staande rollaag plaats je de stenen met de brede kant haaks op de wegas. Een koplaag bestaat uit een rij stenen die rechtop worden gezet, met de brede kant van de stenen evenwijdig aan de wegas. Voor een lichte opsluiting gebruiken we ook wel lichte betonbanden met een afmeting van 6/15 of 6/20 en met een lengte van 1, 00 meter. In de praktijk worden ze ook wel betonplanken genoemd. Ze worden veel toegepast bij opsluitingen van wandelpaden. De opsluitbanden worden geleverd met hol / dol of visbek verbinding en soms verdekt hol / dol.
Zware Opsluiting
De zware opsluiting wordt toegepast bij open verhardingen waar grote zijwaartse druk wordt uitgeoefend door verkeer, zoals auto's en vrachtwagens. Bij deze opsluiting worden betonbanden gebruikt waarbij je kunt kiezen tussen een rechte opsluitband en een stoepband. De rechte opsluitband heeft een afmeting van 10/20 en wordt gebruikt wanneer het regenwater afvloeit naar de berm. De stoepband wordt toegepast wanneer naast de weg een verhoogde stoep of maaiveld wordt aangelegd. Stoepbanden worden in veel verschillende afmetingen gemaakt. Een veel voorkomende maat is 13/15/25 met een lengte van 1, 00 meter.
Bestraten
Het aanbrengen van een verharding kunnen we op twee manieren uitvoeren, namelijk door te straten of te vlijen. Vooraf moeten we de stenenmaat en het steenverband bepalen.
De zware opsluiting wordt toegepast bij open verhardingen waar grote zijwaartse druk wordt uitgeoefend door verkeer, zoals auto's en vrachtwagens. Bij deze opsluiting worden betonbanden gebruikt waarbij je kunt kiezen tussen een rechte opsluitband en een stoepband. De rechte opsluitband heeft een afmeting van 10/20 en wordt gebruikt wanneer het regenwater afvloeit naar de berm. De stoepband wordt toegepast wanneer naast de weg een verhoogde stoep of maaiveld wordt aangelegd. Stoepbanden worden in veel verschillende afmetingen gemaakt. Een veel voorkomende maat is 13/15/25 met een lengte van 1, 00 meter.
Bestraten
Het aanbrengen van een verharding kunnen we op twee manieren uitvoeren, namelijk door te straten of te vlijen. Vooraf moeten we de stenenmaat en het steenverband bepalen.
Stenenmaat
Om te voorkomen dat we veel knipwerk krijgen of een naad tussen de stenen en de opsluiting, moet de breedte van een weg aangepast worden aan hele stenen. Hiertoe gaan we de stenen uitleggen over de breedte van de weg in het voorgeschreven verband. We nemen de afstand in hele stenen die het dichtst bij de gevraagde wegbreedte komt. Dit noemen we 'het bepalen van de stenenmaat'. Als we van een partij stenen eenmaal de stenenmaat bepaald hebben kunnen we de opsluiting aan beide zijden van de weg plaatsen.
Steenverbanden
We kunnen de stenen op diverse manieren tegen elkaar leggen. Dit noemen we een steenverband.
Een steenverband passen we toe om twee redenen, namelijk :
- doelmatigheid / functioneel
- aanzicht
Doelmatigheid
Met een goede samenhang van de stenen kan de weg beter de druk van het verkeer opvangen en verdelen, zodat de weg langer in goede conditie blijft. Dit is het geval bij onder andere het keper-verband.
Aanzicht
Bij sierbestrating is het aanzicht heel belangrijk. Een diagonaalverband in afwisseling met andere steenverbanden geeft bijvoorbeeld een fraai beeld. Er zijn verschillende steenverbanden waarvan we hier de meest voorkomende behandelen.
Halfsteensverband
Het halfsteensverband heeft weinig samenhang en wordt daarom alleen toegepast bij sierbestrating,
Elleboogverband
Dit verband heeft meer samenhang dan halfsteens en heeft door die samenhang een betere drukverdeling.
Dit verband wordt veel toegepast binnen de bebouwde kom en op parkeerterreinen.
Keperverband
Dit wordt het meest toegepast op doorgaande wegen. Het heeft een hele goede drukverdeling. Bij dit verband liggen de stenen in een hoek van 45 graden op de opsluiting.
Om knipwerk te voorkomen worden er bisschopsmutsen gebruikt. Deze worden langs de opsluiting gelegd, zodat ze een geheel vormen met het straatwerk.
Blokverband
In dit verband liggen twee stenen haaks op twee andere stenen. Dit verband heeft weinig samenhang en wordt dan ook alleen toegepast als tijdelijke verharding of als sierbestrating,
Als dit verband wordt toegepast als tijdelijke verharding, bijvoorbeeld voor een bouwstraat in een nieuwbouwwijk, dan worden de stenen op de kop gestraat. Als de wijk gereed is en er geen zware transporten meer plaatsvinden, worden de stenen omgedraaid en de weg ziet er weer als nieuw uit.
Diagonaalverband
Bij dit verband worden de stenen halfsteens gestraat in een hoek van 45 graden op de kantlaag. Dit verband wordt alleen toegepast als sierbestrating en meestal gecombineerd met andere verbanden. Afhankelijk van de steenafmetingen worden de kanten geknipt of er worden bisschopsmutsen gebruikt. Als de kanten geknipt worden moet je er aan denken dat de geknipte kant van de stenen aan de wegkant ligt en niet tegen de kantlaag.
Molenwiek- & Vlechtverband
Dit is een open verband waarbij tussen de stenen openingen worden gespaard die met grond worden gevuld. Door de natuur of door inzaaien zal er een begroeiing ontstaan. Het spreekt voor zich dat dit verband niet kan worden toegepast in wegen, omdat er geen samenhang is. Het wordt wel toegepast in de parkeervakken van grote parkeerplaatsen, Door de begroeiing die tussen de stenen ontstaat, krijgt de parkeerplaats een milieuvriendelijker aanzicht.
De bovenstaande voorbeelden zijn niet de enige mogelijkheden om een open verband te maken.
Ze worden ook fabrieksmatig gemaakt en dan worden ze 'grasstenen' genoemd.
Bouwkundige Elementen
Verduurzamen
Hout was en is een van de veel gebruikte materialen in de tuinaanleg. Bij verstandig beheer van onze bossen en een juist gebruik van hout zal dat ook in de toekomst zo blijven.
Bij een juiste verwerking van het hout, zal de levensduur van het hout aanzienlijk verlengd worden.
Hout is zo gewild, omdat het een reeks van aantrekkelijke eigenschappen paart aan een gunstige prijs.
Voor de groenvoorziening belangrijke eigenschappen van hout zijn :
- sterkte, stijfheid
- leverbare afmetingen, soorten en kwaliteiten
- gemakkelijke verwerking
- duurzaam / te verduurzamen
Een aantal houtsoorten heeft van nature al een hoge weerstand tegen aantastingen, ze zijn van nature duurzaam. Voorbeelden van deze houtsoorten zijn onder meer azobé en bangkirai. Onder extreme omstandigheden vindt de aantasting pas na tientallen jaren plaats. Bij andere houtsoorten moet de natuur een handje worden geholpen en dan is verduurzamen naast een juiste constructie, een oplossing. In sommige gevallen is het verduurzamen van hout een 'must' zoals bij hout in de waterbouw. In andere gevallen levert verduurzamen een hoge zekerheid ten aanzien van de levens-duur op. Voorwaarde is altijd, dat het verduurzamen vakkundig gebeurt. Deze vakkundigheid wordt niet alleen gebruikt om een kwalitatief goed verduurzamings product te maken, maar ook het milieu te sparen !
Het gebruik van verduurzaamd hout in relatie tot het milieu wordt regelmatig ter discussie gesteld. De centrale vraag daarbij is : 'Kunnen mogelijk schadelijke verduurzamingsstoffen vrijkomen in het milieu ?' Deze vraag wordt gesteld bij het proces en bij gebruik in de tuin, en dergelijke. Bij onderzoek en controle op dit terrein moet worden vastgesteld dat de componenten van het verduur-zamingsmiddel optimaal fixeren en zo min mogelijk uitlogen of ruimschoots onder de wettelijke grenswaarden blijven.
De leden van de Vereniging van Houtimpregneerinrichtingen in Nederland, afgekort V.H.N. hebben zich als taak gesteld om te zorgen voor :
- processen en producten die voldoen aan de hoogste milieu technische eisen en kwaliteitseisen
- een herkenbare indeling van hbet behandelde hout in toepassingsgebieden
- het verspreiden van kennis over verduurzamen en de toepassings mogelijkheden van het verduurzaamd product
Het Nut Van Verduurzamen
Voor een groot aantal toepassingen is hout technisch en economisch een aantrekkelijke grondstof. Het is een veel gevraagd product in de tuinaanleg, ook in de doe het zelf markt worden talloze toepassingen aangeboden. Zo'n scala van toepassingen betekent wel dat hout aan uiteenlopende omstandigheden wordt blootgesteld. Er moeten dan ook maatregelen worden getroffen om het hout tegen aantasting door schimmels en door insecten te beschermen. Vele houtsoorten, waaronder het veel gebruikte Europese naaldhout, zijn daar van nature onvoldoende tegen bestand. In de praktijk is gebleken dat naaldhout veel langer meegaat als het wordt verduurzaamd. Verduurzaming maakt langdurig gebruik mogelijk, ook onder extreme omstandigheden, zoals constructies in de grond of in het water. Zo kan aan de toenemende vraag naar hout voor dit soort toepassingen worden voldaan, zonder dat een te grote wissel op de bossen in Europa wordt getrokken. Voor het verduurzamen van hout staat een beproefde techniek te beschikking. Het impregneren met behulp van de vacuüm- en drukmethode.
Wat Is Verduurzamen ?
Vrijwel alle materialen zijn vatbaar voor één of andere vorm van aantasting. Daarbij kan men denken aan corrosie van ijzer, aantasting van beton en het verouderen van kunststoffen. Materialen moeten zoveel mogelijk tegen aantasting worden beschermd. Hout is vatbaar voor aantastingen. Sommige houtsoorten hebben een eigen afweersysteem. In het hout aanwezige stoffen geven veel schimmels en / of insecten geen kans het hout aan te tasten. Deze houtsoorten zijn van nature zeer duurzaam, moet de techniek te hulp worden geroepen : hout verduurzaming.
Hout verduurzaming is een procestechniek, waarbij stoffen in het hout worden gebracht die houtaantasting door levende organismen voorkomen. De levende organismen zijn schimmels ( houtrot ), insecten ( houtworm e.d. ) en weekdieren ( paalworm in zout water ). Het toevoegen van houtverduurzamingsmiddelen is alleen goed mogelijk door impregneren. De betekenis van het woord 'Impregneren' is : het doortrekken van een vaste stof met een vloeistof, met als doel bepaalde goede eigenschappen toe te voegen. Er wordt een dikke schil geïmpregneerd hout gevormd en zo wordt het binnenste hout goed afgeschermd.
Om te voorkomen dat we veel knipwerk krijgen of een naad tussen de stenen en de opsluiting, moet de breedte van een weg aangepast worden aan hele stenen. Hiertoe gaan we de stenen uitleggen over de breedte van de weg in het voorgeschreven verband. We nemen de afstand in hele stenen die het dichtst bij de gevraagde wegbreedte komt. Dit noemen we 'het bepalen van de stenenmaat'. Als we van een partij stenen eenmaal de stenenmaat bepaald hebben kunnen we de opsluiting aan beide zijden van de weg plaatsen.
Steenverbanden
We kunnen de stenen op diverse manieren tegen elkaar leggen. Dit noemen we een steenverband.
Een steenverband passen we toe om twee redenen, namelijk :
- doelmatigheid / functioneel
- aanzicht
Doelmatigheid
Met een goede samenhang van de stenen kan de weg beter de druk van het verkeer opvangen en verdelen, zodat de weg langer in goede conditie blijft. Dit is het geval bij onder andere het keper-verband.
Aanzicht
Bij sierbestrating is het aanzicht heel belangrijk. Een diagonaalverband in afwisseling met andere steenverbanden geeft bijvoorbeeld een fraai beeld. Er zijn verschillende steenverbanden waarvan we hier de meest voorkomende behandelen.
Halfsteensverband
Het halfsteensverband heeft weinig samenhang en wordt daarom alleen toegepast bij sierbestrating,
Elleboogverband
Dit verband heeft meer samenhang dan halfsteens en heeft door die samenhang een betere drukverdeling.
Dit verband wordt veel toegepast binnen de bebouwde kom en op parkeerterreinen.
Keperverband
Dit wordt het meest toegepast op doorgaande wegen. Het heeft een hele goede drukverdeling. Bij dit verband liggen de stenen in een hoek van 45 graden op de opsluiting.
Om knipwerk te voorkomen worden er bisschopsmutsen gebruikt. Deze worden langs de opsluiting gelegd, zodat ze een geheel vormen met het straatwerk.
Blokverband
In dit verband liggen twee stenen haaks op twee andere stenen. Dit verband heeft weinig samenhang en wordt dan ook alleen toegepast als tijdelijke verharding of als sierbestrating,
Als dit verband wordt toegepast als tijdelijke verharding, bijvoorbeeld voor een bouwstraat in een nieuwbouwwijk, dan worden de stenen op de kop gestraat. Als de wijk gereed is en er geen zware transporten meer plaatsvinden, worden de stenen omgedraaid en de weg ziet er weer als nieuw uit.
Diagonaalverband
Bij dit verband worden de stenen halfsteens gestraat in een hoek van 45 graden op de kantlaag. Dit verband wordt alleen toegepast als sierbestrating en meestal gecombineerd met andere verbanden. Afhankelijk van de steenafmetingen worden de kanten geknipt of er worden bisschopsmutsen gebruikt. Als de kanten geknipt worden moet je er aan denken dat de geknipte kant van de stenen aan de wegkant ligt en niet tegen de kantlaag.
Molenwiek- & Vlechtverband
Dit is een open verband waarbij tussen de stenen openingen worden gespaard die met grond worden gevuld. Door de natuur of door inzaaien zal er een begroeiing ontstaan. Het spreekt voor zich dat dit verband niet kan worden toegepast in wegen, omdat er geen samenhang is. Het wordt wel toegepast in de parkeervakken van grote parkeerplaatsen, Door de begroeiing die tussen de stenen ontstaat, krijgt de parkeerplaats een milieuvriendelijker aanzicht.
De bovenstaande voorbeelden zijn niet de enige mogelijkheden om een open verband te maken.
Ze worden ook fabrieksmatig gemaakt en dan worden ze 'grasstenen' genoemd.
Bouwkundige Elementen
Verduurzamen
Hout was en is een van de veel gebruikte materialen in de tuinaanleg. Bij verstandig beheer van onze bossen en een juist gebruik van hout zal dat ook in de toekomst zo blijven.
Bij een juiste verwerking van het hout, zal de levensduur van het hout aanzienlijk verlengd worden.
Hout is zo gewild, omdat het een reeks van aantrekkelijke eigenschappen paart aan een gunstige prijs.
Voor de groenvoorziening belangrijke eigenschappen van hout zijn :
- sterkte, stijfheid
- leverbare afmetingen, soorten en kwaliteiten
- gemakkelijke verwerking
- duurzaam / te verduurzamen
Een aantal houtsoorten heeft van nature al een hoge weerstand tegen aantastingen, ze zijn van nature duurzaam. Voorbeelden van deze houtsoorten zijn onder meer azobé en bangkirai. Onder extreme omstandigheden vindt de aantasting pas na tientallen jaren plaats. Bij andere houtsoorten moet de natuur een handje worden geholpen en dan is verduurzamen naast een juiste constructie, een oplossing. In sommige gevallen is het verduurzamen van hout een 'must' zoals bij hout in de waterbouw. In andere gevallen levert verduurzamen een hoge zekerheid ten aanzien van de levens-duur op. Voorwaarde is altijd, dat het verduurzamen vakkundig gebeurt. Deze vakkundigheid wordt niet alleen gebruikt om een kwalitatief goed verduurzamings product te maken, maar ook het milieu te sparen !
Het gebruik van verduurzaamd hout in relatie tot het milieu wordt regelmatig ter discussie gesteld. De centrale vraag daarbij is : 'Kunnen mogelijk schadelijke verduurzamingsstoffen vrijkomen in het milieu ?' Deze vraag wordt gesteld bij het proces en bij gebruik in de tuin, en dergelijke. Bij onderzoek en controle op dit terrein moet worden vastgesteld dat de componenten van het verduur-zamingsmiddel optimaal fixeren en zo min mogelijk uitlogen of ruimschoots onder de wettelijke grenswaarden blijven.
De leden van de Vereniging van Houtimpregneerinrichtingen in Nederland, afgekort V.H.N. hebben zich als taak gesteld om te zorgen voor :
- processen en producten die voldoen aan de hoogste milieu technische eisen en kwaliteitseisen
- een herkenbare indeling van hbet behandelde hout in toepassingsgebieden
- het verspreiden van kennis over verduurzamen en de toepassings mogelijkheden van het verduurzaamd product
Het Nut Van Verduurzamen
Voor een groot aantal toepassingen is hout technisch en economisch een aantrekkelijke grondstof. Het is een veel gevraagd product in de tuinaanleg, ook in de doe het zelf markt worden talloze toepassingen aangeboden. Zo'n scala van toepassingen betekent wel dat hout aan uiteenlopende omstandigheden wordt blootgesteld. Er moeten dan ook maatregelen worden getroffen om het hout tegen aantasting door schimmels en door insecten te beschermen. Vele houtsoorten, waaronder het veel gebruikte Europese naaldhout, zijn daar van nature onvoldoende tegen bestand. In de praktijk is gebleken dat naaldhout veel langer meegaat als het wordt verduurzaamd. Verduurzaming maakt langdurig gebruik mogelijk, ook onder extreme omstandigheden, zoals constructies in de grond of in het water. Zo kan aan de toenemende vraag naar hout voor dit soort toepassingen worden voldaan, zonder dat een te grote wissel op de bossen in Europa wordt getrokken. Voor het verduurzamen van hout staat een beproefde techniek te beschikking. Het impregneren met behulp van de vacuüm- en drukmethode.
Wat Is Verduurzamen ?
Vrijwel alle materialen zijn vatbaar voor één of andere vorm van aantasting. Daarbij kan men denken aan corrosie van ijzer, aantasting van beton en het verouderen van kunststoffen. Materialen moeten zoveel mogelijk tegen aantasting worden beschermd. Hout is vatbaar voor aantastingen. Sommige houtsoorten hebben een eigen afweersysteem. In het hout aanwezige stoffen geven veel schimmels en / of insecten geen kans het hout aan te tasten. Deze houtsoorten zijn van nature zeer duurzaam, moet de techniek te hulp worden geroepen : hout verduurzaming.
Hout verduurzaming is een procestechniek, waarbij stoffen in het hout worden gebracht die houtaantasting door levende organismen voorkomen. De levende organismen zijn schimmels ( houtrot ), insecten ( houtworm e.d. ) en weekdieren ( paalworm in zout water ). Het toevoegen van houtverduurzamingsmiddelen is alleen goed mogelijk door impregneren. De betekenis van het woord 'Impregneren' is : het doortrekken van een vaste stof met een vloeistof, met als doel bepaalde goede eigenschappen toe te voegen. Er wordt een dikke schil geïmpregneerd hout gevormd en zo wordt het binnenste hout goed afgeschermd.
Waarmee Verduurzamen ?
Er worden twee soorten middelen toegepast in combinatie met de vacuüm- en drukmethode : zouten en creosootolie. De zouten zijn in water opgeloste metaaloxyden. Wanneer de vloeistof in het hout geperst is, ontstaat een chemische reactie, waardoor de opgeloste zouten aan de celwand worden gebonden en niet meer kunnen uitspoelen. De creosootolie is een distillaat van steenkoolteer dat vrijkomt bij de verwerking van steenkool. Creosootolie is een gebruiksklaar ver-duurzamingsmiddel en wordt zonder oplosmiddel toegepast. De creosootolie die in het hout is geperst, kan niet uitspoelen, omdat het middel niet oplosbaar is in water. De moderne methode van nabehandelen zorgt bovendien voor een behoorlijk schoon oppervlak van het hout en de afgifte van creosootolie uit het oppervlak is sterk geminimaliseerd. |
De Overheid hanteert voor de verduurzamingsmiddelen een toelatingsbeleid en zo worden ook de gebruiksdoeleinden vastgelegd.
Met zout geïmpregneerd hout mag men overal toepassen, behalve in opslagplaatsen voor levensmiddelen en veevoeders.
Voor creosootolie geldt dat het niet binnenshuis of in dierverblijven mag worden gebruikt
Hoe Verduurzamen ?
Het doel van verduurzamen is het middel diep in het hout te brengen, met andere woorden impregneren. De beste methode waarmee dat kan worden bereikt, is de vacuüm- en drukmethode.
In een volledig afsluitbare ruimte wordt eerst vacuüm gezogen en daarna onder hoge druk het middel in de cellen van het hout geperst : vacuüm en druk. Aan het impregneerproces zijn tegenwoordig allerlei nabehandelingsmethoden gekoppeld.
Zo is er, voor met zout en creosootolie geïmpregneerd hout, de navacuüm om het uitlekken te minimaliseren. Vooral creosootolie is daardoor beter hanteerbaar en belast met milieu minder.
Bij het zouten geïmpregneerd hout wordt door middel van stoom een kunstmatige of versnelde fixatie bewerkstelligd. Door deze versnelde fixatie is het hout vrijwel direct gereed voor gebruik.
En mocht, na vele jaren dienst te hebben gedaan, de constructie worden afgebroken en er is voor het hout geen andere nuttige bestemming, dan moet het hout worden afgevoerd naar een verbrandingsoven, omdat zelf verbranden van hout zeer grote risico's inhoudt en verboden is !!!
.
Kwaliteitszorg & Komo Certificering
Een goede verduurzaming leidt tot de gewenste verhoging van de duurzaamheid van het hout. Bovendien is het op de juiste wijze verduurzaamd product minder belastend voor het milieu. Aan de buitenkant van verduurzaamheid hout valt helaas weinig af te leiden omtrent de kwaliteit van de verduurzaming. Achteraf valt moeilijk te constateren of het hout voor het verduurzamen dsroog genoeg was om de hoeveelheid geïmpregneerd verduurzamelingsmiddel overeenkomt met de opgegeven klasse en of de fixatie voldoende is, kortom of aan de eisen ( volgens de NEN ) voor een goede verduurzaming is voldaan. Om de gebruikers van het verduurzaamd hout kwaliteitsgarantie te geven, heeft men certificaten ontwikkeld.
KOMO Certificaat "Houtverduurzaming Onder Vacuüm & Druk"
De leden van de VHN ontwikkelen een zodanig systeem van kwaliteitsbewaking, dat daarna het KOMO Certificaat mag worden ontleend. De Interne Kwaliteitsbewaking ( IKB ) wordt periodiek door de Stichting Keuringsdienst Hout ( SKH ) geïnspecteerd en men ziet erop toe dat de IKB correct wordt uitgevoerd. De controle op de levering onder certificaat is mogelijk, doordat elk pakket verduurzaamd gezaagd hout en elke bundel verduurzaamd rondhout is voorzien van een KOMO Merkplaatje. De kleur- of de lettercode geeft aan voor welke klasse het hout werd verduurzaamd.
Het certificaatnummer identificeert de geleverde partij hout. Ook de verzendpapieren zijn voorzien van een KOMO sticker.
Behalve het verduurzamingsproces is ook de kwaliteit van het hout certificeren. Dit betekent dat het sorteren op houtkwaliteit eveneens wordt gecontroleerd door de SKH,
Dit is sorteren op kwaliteit volgens de KVH-1980.
Verduurzamen & Bestek
De kwaliteit van het verduurzamen hout is nauwkeurig vastgelegd in een aantal NEN-normen. De normen dienen in een bestek als een juridisch kader, waarnaar in probleemgevallen kan worden verwezen. Daarnaast dient het bestek de mate van verduurzaming te vermelden. Dit is nu eenvoudig mogelijk dankzij de indeling in klassen. Door de klassen op te nemen, samen met de eis dat onder KOMO Keur en met KOMO Merkplaatje moet worden geleverd, liggen de kwaliteitscriteria eenduidig vast. Bij het Centrum Hout te Almere zijn modellen van besteksbepalingen verkrijg-baar.
In de werkomschrijving of bestek dient men aan de volgende punten aandacht te besteden :
- normen die van toepassing zijn van houtkwaliteit en/of verduurzaming :
NEN 2913 creosoteren
NEN 2914 met zouten
NEN 5466 Europees vuren
NEN 5467 Europees grenen
NEN 5468 Europees douglas
NEN 5472 lariks
NEN 5492 rondhout palen
- houtsoort : grenen / lariks / vuren / douglas
- kwaliteitsklasse hout : B of C *
- aantal
- bewerkingen : zagen / schaven / frezen / antislipprofiel / overige
- verduurzamingsproces : met zouten / creosootolie in relatie met de wettelijke toegestane gebruiksdoelen van het verduurzaamd hout
- klasse : 3 : hout in contact met lucht en periodiek in contact met water
4a : hout in contact met grond
4b : hout in contact met zoet water
5 : hout in contact met brak en zout water
- levering onder KOMO Certificaat, compleet met KOMO Merkplaatje / Volgnummers
* Kwaliteitsklassen volgens de KVH 1980.
Voor gezaagd hout kiest men gewoonlijk klasse C, voor rondhout klasse B.
Bij aflevering van het hout moet de ontvanger het volgende controleren :
- de aanwezigheid van de KOMO Merkplaatje en volgnummer
- de aanwezigheid van de KOMO Sticker op de afleveringsbon
- aantallen en afmetingen
Verduurzaamd hout voor tuinaanleg wordt veelal geleverd door gespecialiseerde bedrijven, die half- en eindproducten in hun leveringspakket hebben.
Ook worden deze producten via tuincentra en bouwmarkten geleverd aan de tuinbezitters. Ook via de houthandel wordt verduurzaamd hout geleverd, maar dit zijn de standaardafmetingen in de standaardlengtes. Het kan ook interessant zijn om rechtstreeks bij een VHN-verduurzamingsbedrijf het verduurzaamd hout te bestellen.
Met zout geïmpregneerd hout mag men overal toepassen, behalve in opslagplaatsen voor levensmiddelen en veevoeders.
Voor creosootolie geldt dat het niet binnenshuis of in dierverblijven mag worden gebruikt
Hoe Verduurzamen ?
Het doel van verduurzamen is het middel diep in het hout te brengen, met andere woorden impregneren. De beste methode waarmee dat kan worden bereikt, is de vacuüm- en drukmethode.
In een volledig afsluitbare ruimte wordt eerst vacuüm gezogen en daarna onder hoge druk het middel in de cellen van het hout geperst : vacuüm en druk. Aan het impregneerproces zijn tegenwoordig allerlei nabehandelingsmethoden gekoppeld.
Zo is er, voor met zout en creosootolie geïmpregneerd hout, de navacuüm om het uitlekken te minimaliseren. Vooral creosootolie is daardoor beter hanteerbaar en belast met milieu minder.
Bij het zouten geïmpregneerd hout wordt door middel van stoom een kunstmatige of versnelde fixatie bewerkstelligd. Door deze versnelde fixatie is het hout vrijwel direct gereed voor gebruik.
En mocht, na vele jaren dienst te hebben gedaan, de constructie worden afgebroken en er is voor het hout geen andere nuttige bestemming, dan moet het hout worden afgevoerd naar een verbrandingsoven, omdat zelf verbranden van hout zeer grote risico's inhoudt en verboden is !!!
.
Kwaliteitszorg & Komo Certificering
Een goede verduurzaming leidt tot de gewenste verhoging van de duurzaamheid van het hout. Bovendien is het op de juiste wijze verduurzaamd product minder belastend voor het milieu. Aan de buitenkant van verduurzaamheid hout valt helaas weinig af te leiden omtrent de kwaliteit van de verduurzaming. Achteraf valt moeilijk te constateren of het hout voor het verduurzamen dsroog genoeg was om de hoeveelheid geïmpregneerd verduurzamelingsmiddel overeenkomt met de opgegeven klasse en of de fixatie voldoende is, kortom of aan de eisen ( volgens de NEN ) voor een goede verduurzaming is voldaan. Om de gebruikers van het verduurzaamd hout kwaliteitsgarantie te geven, heeft men certificaten ontwikkeld.
KOMO Certificaat "Houtverduurzaming Onder Vacuüm & Druk"
De leden van de VHN ontwikkelen een zodanig systeem van kwaliteitsbewaking, dat daarna het KOMO Certificaat mag worden ontleend. De Interne Kwaliteitsbewaking ( IKB ) wordt periodiek door de Stichting Keuringsdienst Hout ( SKH ) geïnspecteerd en men ziet erop toe dat de IKB correct wordt uitgevoerd. De controle op de levering onder certificaat is mogelijk, doordat elk pakket verduurzaamd gezaagd hout en elke bundel verduurzaamd rondhout is voorzien van een KOMO Merkplaatje. De kleur- of de lettercode geeft aan voor welke klasse het hout werd verduurzaamd.
Het certificaatnummer identificeert de geleverde partij hout. Ook de verzendpapieren zijn voorzien van een KOMO sticker.
Behalve het verduurzamingsproces is ook de kwaliteit van het hout certificeren. Dit betekent dat het sorteren op houtkwaliteit eveneens wordt gecontroleerd door de SKH,
Dit is sorteren op kwaliteit volgens de KVH-1980.
Verduurzamen & Bestek
De kwaliteit van het verduurzamen hout is nauwkeurig vastgelegd in een aantal NEN-normen. De normen dienen in een bestek als een juridisch kader, waarnaar in probleemgevallen kan worden verwezen. Daarnaast dient het bestek de mate van verduurzaming te vermelden. Dit is nu eenvoudig mogelijk dankzij de indeling in klassen. Door de klassen op te nemen, samen met de eis dat onder KOMO Keur en met KOMO Merkplaatje moet worden geleverd, liggen de kwaliteitscriteria eenduidig vast. Bij het Centrum Hout te Almere zijn modellen van besteksbepalingen verkrijg-baar.
In de werkomschrijving of bestek dient men aan de volgende punten aandacht te besteden :
- normen die van toepassing zijn van houtkwaliteit en/of verduurzaming :
NEN 2913 creosoteren
NEN 2914 met zouten
NEN 5466 Europees vuren
NEN 5467 Europees grenen
NEN 5468 Europees douglas
NEN 5472 lariks
NEN 5492 rondhout palen
- houtsoort : grenen / lariks / vuren / douglas
- kwaliteitsklasse hout : B of C *
- aantal
- bewerkingen : zagen / schaven / frezen / antislipprofiel / overige
- verduurzamingsproces : met zouten / creosootolie in relatie met de wettelijke toegestane gebruiksdoelen van het verduurzaamd hout
- klasse : 3 : hout in contact met lucht en periodiek in contact met water
4a : hout in contact met grond
4b : hout in contact met zoet water
5 : hout in contact met brak en zout water
- levering onder KOMO Certificaat, compleet met KOMO Merkplaatje / Volgnummers
* Kwaliteitsklassen volgens de KVH 1980.
Voor gezaagd hout kiest men gewoonlijk klasse C, voor rondhout klasse B.
Bij aflevering van het hout moet de ontvanger het volgende controleren :
- de aanwezigheid van de KOMO Merkplaatje en volgnummer
- de aanwezigheid van de KOMO Sticker op de afleveringsbon
- aantallen en afmetingen
Verduurzaamd hout voor tuinaanleg wordt veelal geleverd door gespecialiseerde bedrijven, die half- en eindproducten in hun leveringspakket hebben.
Ook worden deze producten via tuincentra en bouwmarkten geleverd aan de tuinbezitters. Ook via de houthandel wordt verduurzaamd hout geleverd, maar dit zijn de standaardafmetingen in de standaardlengtes. Het kan ook interessant zijn om rechtstreeks bij een VHN-verduurzamingsbedrijf het verduurzaamd hout te bestellen.
Verduurzamingsmethoden met Komo Certificaat
Natuurlijk Duurzaamheid Van Hout
In sommige houtsoorten komen van nature stoffen voor die giftig zijn voor organismen die op hout of van hout leven, zoals bepaalde schimmels, bacteriën en insecten. Het hout ontleent aan deze stoffen zijn natuurlijke duurzaamheid. Deze duurzaamheid vertoont bij de verschillende houtsoorten grote verschillen. Sommige houtsoorten zijn door de aanwezigheid van microscopische kleine kiezellichaampjes en dergelijke bestand tegen paalwormaantasting. In het algemeen geldt dat hout, ook weinig duurzame soorten, zoals de meest gebruikte vurenhout, niet door schimmels wordt aangetast als het vochtgehalte beneden de 21 % blijft. Voor de bouw is het daarom belangrijk het hout door middel van bouwkundige maatregelen te beschermen tegen vocht. Weinig duurzame houtsoorten kunnen met verduurzamingsmiddelen worden behandeld om de gebruiksduur te verhogen, ook voor hout verkerend onder gunstige omstandigheden. Hout kan ook worden beschermd tegen weer en wind door oppervlakteafwerking.
Indeling Van Hout In Duurzaamheids Klassen
Uitgaande van de meest voorkomende omstandigheden waaronder hout wordt toegepast, heeft men standaard laboratoriumproeven vastgesteld. Daarmee kunnen de houtsoorten in vijf duurzaam-heidsklassen worden ingedeeld.
Bij de indeling in duurzaamheidsklassen is uitgegaan van drie verschillende toepassingsmogelijkheden, namelijk :
1, onbehandeld hout in voortdurend contact met vochtige grond
2. onbehandeld hout dat is blootgesteld aan weer en wind
3. verduurzaamd of van een oppervlakafwerking voorzien hout dat is blootgesteld aan weer en wind
De duurzaamheidsklassen, met de te verwachten gebruiksduur voor de onder A genoemde omstandigheden, zijn opgenomen in onderstaande tabel.
In sommige houtsoorten komen van nature stoffen voor die giftig zijn voor organismen die op hout of van hout leven, zoals bepaalde schimmels, bacteriën en insecten. Het hout ontleent aan deze stoffen zijn natuurlijke duurzaamheid. Deze duurzaamheid vertoont bij de verschillende houtsoorten grote verschillen. Sommige houtsoorten zijn door de aanwezigheid van microscopische kleine kiezellichaampjes en dergelijke bestand tegen paalwormaantasting. In het algemeen geldt dat hout, ook weinig duurzame soorten, zoals de meest gebruikte vurenhout, niet door schimmels wordt aangetast als het vochtgehalte beneden de 21 % blijft. Voor de bouw is het daarom belangrijk het hout door middel van bouwkundige maatregelen te beschermen tegen vocht. Weinig duurzame houtsoorten kunnen met verduurzamingsmiddelen worden behandeld om de gebruiksduur te verhogen, ook voor hout verkerend onder gunstige omstandigheden. Hout kan ook worden beschermd tegen weer en wind door oppervlakteafwerking.
Indeling Van Hout In Duurzaamheids Klassen
Uitgaande van de meest voorkomende omstandigheden waaronder hout wordt toegepast, heeft men standaard laboratoriumproeven vastgesteld. Daarmee kunnen de houtsoorten in vijf duurzaam-heidsklassen worden ingedeeld.
Bij de indeling in duurzaamheidsklassen is uitgegaan van drie verschillende toepassingsmogelijkheden, namelijk :
1, onbehandeld hout in voortdurend contact met vochtige grond
2. onbehandeld hout dat is blootgesteld aan weer en wind
3. verduurzaamd of van een oppervlakafwerking voorzien hout dat is blootgesteld aan weer en wind
De duurzaamheidsklassen, met de te verwachten gebruiksduur voor de onder A genoemde omstandigheden, zijn opgenomen in onderstaande tabel.
Voor de omstandigheden B en C zijn tabellen in voorbereiding. Voorlopig moeten we volstaan met de opmerking dat hout boven de grond, mits het zodanig wordt gedetailleerd en toegepast dat het niet langdurig een te hoog vochtgehalte krijgt, dat wil zeggen meer dan 21 %, tenminste tweemaal zo lang goed blijft als de tabel voor de vijf klassen is aangegeven.
Duurzaamheidsklassen Van Houtsoorten
Hierna zijn een aantal houtsoorten ingedeeld naar hun duurzaamheidsklasse.
Naaldhout-soorten
Klasse 2 : Alerce, Californian Redwood, Western Red Cedar, White Cedar.
Klasse 3 : Amerikaans Grenen, Europees Grenen, Lariks, Oregon Pine.
Klasse 4 : Agathis, Caraline Pine, Dennen, Hemlock, Parana Pine, Podo, Radiata Pine, Sitka Spruce, Vuren, Weymouth
Loofhout-soorten
Klasse 1 : Afrormosia, Afzelia, Azobé, Bangkiria, Basralocus, Bilinga, Bruinhart, Coromandel, Demarara, Groenhart, Ebben, Iroko, Jarrah, Kapoer, Makoré, Mansonia,m Mecrussé, Muhuhu,
Muninga, Niové, Okan, Afrikaans Padoek, Palissander, Peroba de Campos, Pokhout, Purperhart, Surinaams Groenhart, Tali ( missanda ), Teak, Walabam Wamba.
Klasse 2 : Bobo, Bossé, Bunbinga, Ceder, Dabéma, Danta, Amerikaans Wit Eiken, Framiré, Goncalo alves, Karri, Tamme Kastanje, Kempas, Locus, Honduras Mahonie, Sipo Mahonie, Tiama,
Mahonie, Manbarklak, Merbau, Niangon robinai ( acacia ), Sapupira, Satijnhout, ( Sri Lanka ), Sepetir, Tatajuba, Tola, Branca, Wane, Panga panga, Wengé.
Klasse 3 : Europees eiken, Japans eiken, Haagbeuken, Matakki, Donkerrode Meranti, Amburana, Avodiré, Cedrorana, Dibétou, Keroewing, Kersen, Krappa, Red lauan, Bassam mahonie, Khaya
mahonie, Sapeli mahonie, Movingui, Europese noten, Yang, Lichtrode Merantie.
Klasse 4 : Achi ( Obeche, wawa, Samba ), Amerikaans rood eiken, Esdoorn, Geronggang, Hickory, Iepen, Limba, Okoumé, Peren, White Seraya.
Klasse 5 : Abura, baboen, Balsa, Beuken, Bonkonko, Elzen, Essen, Ilom,ba, Linden, Plataan, Populieren, Ramin, Wilgen.
Afsluiting
In dit hoofdstuk stond de aanleg van bestrating centraal. Een bestrating is over het algemeen opgebouwd uit verschillende onderdelen, waarbij het cunet, de opsluiting en natuurlijk de verharding zelf de belangrijkste onderdelen zijn. Afhankelijk van de functie van de verharding moet het zandbed op een bepaalde wijze geprofileerd worden, het dakprofiel en het 'op één oor profiel zijn de meest gebruikte profielen. De opsluiting van de verharding is een belangrijk onderdeel van de bestrating. De lichte kantopsluiting wordt toegepast bij verhardingen die weinig druk te verduren krijgen, zoals voetpaden en sierbestratingen. De zware opsluiting wordt toegepast bij open verhardingen waar een grote zijwaartse druk wordt uitgeoefend.
We hebben gelezen dat we de stenen op diverse manieren tegen elkaar aan kunnen leggen, Dit noemen we een steenverband.
In het tweede deel van het hoofdstuk is hout besproken. Hout was en is een van de veelgebruikte materialen in de tuinaanleg. Het is zo gewild, omdat het een reeks van aantrekkelijke eigenschappen koppelt aan een gunstige prijs. Een aantal houtsoorten heeft van nature al een hoge weerstand tegen aantasting, ze zijn van nature duurzaam. Bij andere houtsoorten moet de natuur een handje worden geholpen en dan is verduurzamen naast de juiste constructie, een oplossing.
Artikelcode : 24011.2
Auteursteam : R.J.L. van der Linden
W.J.T. Janssen
W.C.F.M. Peters
Illustraties : Verbaal - Bureau voor visuele communicatie, M. Meenhuis.
Redactie : Fidder & Löhr
Eerste Druk : 2022.
Duurzaamheidsklassen Van Houtsoorten
Hierna zijn een aantal houtsoorten ingedeeld naar hun duurzaamheidsklasse.
Naaldhout-soorten
Klasse 2 : Alerce, Californian Redwood, Western Red Cedar, White Cedar.
Klasse 3 : Amerikaans Grenen, Europees Grenen, Lariks, Oregon Pine.
Klasse 4 : Agathis, Caraline Pine, Dennen, Hemlock, Parana Pine, Podo, Radiata Pine, Sitka Spruce, Vuren, Weymouth
Loofhout-soorten
Klasse 1 : Afrormosia, Afzelia, Azobé, Bangkiria, Basralocus, Bilinga, Bruinhart, Coromandel, Demarara, Groenhart, Ebben, Iroko, Jarrah, Kapoer, Makoré, Mansonia,m Mecrussé, Muhuhu,
Muninga, Niové, Okan, Afrikaans Padoek, Palissander, Peroba de Campos, Pokhout, Purperhart, Surinaams Groenhart, Tali ( missanda ), Teak, Walabam Wamba.
Klasse 2 : Bobo, Bossé, Bunbinga, Ceder, Dabéma, Danta, Amerikaans Wit Eiken, Framiré, Goncalo alves, Karri, Tamme Kastanje, Kempas, Locus, Honduras Mahonie, Sipo Mahonie, Tiama,
Mahonie, Manbarklak, Merbau, Niangon robinai ( acacia ), Sapupira, Satijnhout, ( Sri Lanka ), Sepetir, Tatajuba, Tola, Branca, Wane, Panga panga, Wengé.
Klasse 3 : Europees eiken, Japans eiken, Haagbeuken, Matakki, Donkerrode Meranti, Amburana, Avodiré, Cedrorana, Dibétou, Keroewing, Kersen, Krappa, Red lauan, Bassam mahonie, Khaya
mahonie, Sapeli mahonie, Movingui, Europese noten, Yang, Lichtrode Merantie.
Klasse 4 : Achi ( Obeche, wawa, Samba ), Amerikaans rood eiken, Esdoorn, Geronggang, Hickory, Iepen, Limba, Okoumé, Peren, White Seraya.
Klasse 5 : Abura, baboen, Balsa, Beuken, Bonkonko, Elzen, Essen, Ilom,ba, Linden, Plataan, Populieren, Ramin, Wilgen.
Afsluiting
In dit hoofdstuk stond de aanleg van bestrating centraal. Een bestrating is over het algemeen opgebouwd uit verschillende onderdelen, waarbij het cunet, de opsluiting en natuurlijk de verharding zelf de belangrijkste onderdelen zijn. Afhankelijk van de functie van de verharding moet het zandbed op een bepaalde wijze geprofileerd worden, het dakprofiel en het 'op één oor profiel zijn de meest gebruikte profielen. De opsluiting van de verharding is een belangrijk onderdeel van de bestrating. De lichte kantopsluiting wordt toegepast bij verhardingen die weinig druk te verduren krijgen, zoals voetpaden en sierbestratingen. De zware opsluiting wordt toegepast bij open verhardingen waar een grote zijwaartse druk wordt uitgeoefend.
We hebben gelezen dat we de stenen op diverse manieren tegen elkaar aan kunnen leggen, Dit noemen we een steenverband.
In het tweede deel van het hoofdstuk is hout besproken. Hout was en is een van de veelgebruikte materialen in de tuinaanleg. Het is zo gewild, omdat het een reeks van aantrekkelijke eigenschappen koppelt aan een gunstige prijs. Een aantal houtsoorten heeft van nature al een hoge weerstand tegen aantasting, ze zijn van nature duurzaam. Bij andere houtsoorten moet de natuur een handje worden geholpen en dan is verduurzamen naast de juiste constructie, een oplossing.
Artikelcode : 24011.2
Auteursteam : R.J.L. van der Linden
W.J.T. Janssen
W.C.F.M. Peters
Illustraties : Verbaal - Bureau voor visuele communicatie, M. Meenhuis.
Redactie : Fidder & Löhr
Eerste Druk : 2022.